Sama ada dilahirkan dalam golongan diraja ataupun bergabung dengan keluarga diraja secara perkahwinan – para putera puteri, Raja dan Permaisuri di Malaysia tidak ragu-ragu menggunakan pengaruh ataupun kedudukan mereka dalam masyarakat untuk memperjuangkan tujuan yang membawa kepada kebaikan.
Banyak yang telah mengorak langkah, mengumpulkan sokongan bagi tujuan mereka dan menubuhkan organisasi untuk membantu mereka yang memerlukan. Ketahui sembilan kerabat diraja Malaysia yang melakukan itu.
#1: Tunku Zain Al-’Abidin Tuanku Muhriz
Tunku Zain Al-’Abidin Tuanku Muhriz ialah seorang graduan dari London School of Economic and Political Science, memperoleh ijazah sarjana muda dalam bidang Kerajaan dan Sosiologi serta ijazah sarjana dalam bidang Politik Perbandingan dan Sejarah Imperial. Baginda merupakan anak kedua pemerintah Negeri Sembilan, Tuanku Muhriz ibni Almarhum Tuanku Munawir[1].
Tunku Zain Al-’Abidin, , yang telah berkhidmat di badan-badan pemikir London [think tanks], pulang ke tanah air pada tahun 2010 dengan tujuan membangunkan negara. Baginda bekerjasama dengan dua rakannya untuk menubuhkan kumpulan pemikir libertarian Malaysia pertama, Institute for Democracy and Economic Affairs (IDEAS). Sebagai presiden pengasas IDEAS, pertubuhan bukan berkeuntungan ini telah menjadi penyumbang aktif kepada penggubalan dasar dan polisi di Malaysia. Organisasi ini juga menubuhkan Ideas Autism Centre di Rawang, menyediakan intervensi dan penjagaan bagi kanak-kanak autisme daripada isi rumah berpendapatan rendah.
Ia [IDEAS] pada masa itu mendapat sedikit tarikan dari pihak umum dan kami menyedari bahawa terdapat ramai di luar sana yang ingin berkongsi pandangan mereka dan menyumbang kepada perbahasan polisi. – Tunku Zain Al-’Abidin, pengasas IDEAS[2]
Di samping itu, baginda juga merupakan pemegang amanah di Yayasan Chow Kit,sebuah organisasi tidak berkeuntungan yang berdedikasi untuk berkhidmat kepada golongan kanak-kanak dan remaja di Chow Kit, pemegang amanah Yayasan Munarah, dan juga Jeffrey Cheah Foundation.
Tunku Zain Al-’Abidin juga kolumnis tetap di beberapa akhbar tempatan, menyuarakan pendapat tentang isu-isu berkaitan dengan polisi awam. Baginda juga adalah Pro-Canselor di Universiti UCSI.
#2: Che Puan Sarimah Ibrahim
Che Puan Sarimah Ibrahim bukanlah orang asing dalam sorotan dan perhatian media melalui pengacaraan TV-nya. Walau bagaimanapun, sejak berkahwin dengan kerabat diraja Negeri Sembilan, Tunku Nadzimuddin Tunku Mudzaffar, beliau telah kembali kepada akarnya dalam bidang psikologi. Che Puan Sarimah telah bersuara dalam mengatasi stigma dan kekurangan kesedaran kesihatan mental dalam masyarakat.
Pada tahun 2021, Che Puan Sarimah telah dilantik sebagai penaung Mental Illness Awareness & Support Association (MIASA). Baginda menyerikan podcast dan rancangan bual bicara untuk menyebarkan kesedaran isu-isu berkenaan dengan kesihatan mental.
Saya percaya bahawa pendidikan tentang kesihatan mental secara menyeluruh adalah kunci mencapai ini di seluruh negara. Sebuah negara yang sihat dan produktif yang mempunyai kesihatan fizikal dan mental diutamakan dan dijagakan. – Che Puan Sarimah Ibrahim, pejuang kesihatan mental[3]
#3: Tengku Datin Paduka Setia Zatashah
Seorang pecinta alam sekitar dan aktivis, Tengku Zatashah Idrismerupakan puteri pemerintah Selangor, Sultan Sharafuddin Idris Shah.Tengku Zatashah memang pelbagai peranan dan terkenal dalam pimpinannya mengetuai salah satu gerakan terbesar negara ini yang menentang penggunaan plastik sekali pakai melalui kempen #SayNo2Plastic [4].
Saya menyatakan kurangkan, guna semula, dan tolak. Mengatakan ‘tidak’ kepada plastik dan membawa bekas guna semula adalah cara terbaik untuk mengawal isu ini. Saya tidak meminta orang membuat perubahan besar dalam sekelip mata. Anda mula dengan mengambil langkah kecil, dan anda akan mula memikirkan tentang itu. Dan berkali anda lakukan, ia akan menjadi lebih mudah. – Tengku Zatashah Idris, aktivis dan Pemangku Diraja Make-A-Wish Malaysia [5]
Komitmen baginda dalam memastikan pemeliharaan alam sekitar di Malaysia melibatkan penyertaan baginda dalam beberapa usaha pembersihan pantai yang berjaya, pembersihan dasar laut, penanaman semula karang, dan inisiatif penanaman pokok. Atas usahanya yang berterusan dalam pemeliharaan alam sekitar, baginda dianugerahkan di Ekspo Dive dan Maritim Antarabangsa, Adex Singapura, dan dinamakan Duta Laut Adex pada tahun 2019[4].
Wira hijau ini meneruskan usahanya dengan mempromosikan sifar sisa makanan dan berganding bahu dengan kempen Kloth Cares dan juga seorang wakil Selangor Youth Community (SAY Community).
Zatashah juga adalah Penaung Diraja Make A Wish Malaysia, sebuah pertubuhan yang memberikan harapan dan impian kepada kanak-kanak yang menghidap penyakit kritikal. Pada tahun 2018, beliau berperanan sebagai duta untuk kempen #StandTogether yang dianjurkan oleh The Star. Kempen nasional ini menggalakkan kebaikan sebagai cara untuk menghentikan buli di sekolah.
Apabila baginda tidak menjalankan aktiviti sukarelawannya di soup kitchen tempatan, Tengku Zatashah mengemudi Alliance Francaise KL, jawatan yang telah dipegang baginda sejak tahun 2010.
#4: Tengku Amir Shah
Tengku Amir Shah, pewaris takhta Selangor telah dinobatkan sebagai Raja Muda Selangor pada usia yang masih muda, iaitu 11 tahun. Selepas beberapa tahun tinggal di luar negara, beliau kembali ke Malaysia setelah menjalani latihan ketenteraan di UK.
Beta telah mengalami kehidupan dalam tentera Malaysia dan mengembangkan dua NGO dari bawah, iaitu Komuniti Belia Selangor dan Yayasan Raja Muda Selangor. Pembangunan belia adalah minat saya yang mendalam dan kedua-duanya menangani aspek yang berbeza. – Tengku Amir Shah, pengasas Selangor Youth Community and Yayasan Raja Muda Selangor[6]
Berkomitmen untuk memahami keperluan dan kehendak belia di Selangor, baginda telah menubuhkan Selangor Youth Community, sebuah pertubuhan bukan berkeuntungan yang bertujuan untuk membantu para belia memperkasakan masyarakat mereka melalui program-program jangkauan, inisiatif seni dan lain-lain.
Tengku Amir Shah juga telah menubuhkan Yayasan Raja Muda Selangor, sebuah yayasan yang membimbing belia untuk mencapai potensi mereka dalam bidang masing-masing. Semasa pandemik COVID-19, yayasan tersebut telah menggembleng sumber kepada fesyen PPE, menghasilkan 300 unit dalam seminggu bagi hospital-hospital. Semasa pandemik COVID-19, yayasan ini menggerakkan sumber untuk menghasilkan PPE, menghasilkan 300 unit dalam masa seminggu untuk hospital. Tengku Amir Shah juga merupakan penganjur diraja bagi pertubuhan dan acara seperti Water, Air and Food Awards (WAFA), Kelab Bola Sepak Selangor, Regatta Raja Muda dan Star Sailors League.
Sebagai seorang putera yang masih muda, beta merasa bertanggungjawab untuk memastikan suara-suara golongan muda didengari. Selangor dan Shah Alam terutamanya sangat dekat di hati saya. Kira-kira 70% daripada penduduk Shah Alam berusia di bawah 35 tahun. Beta merasa terdorong untuk memberikan mereka peluang untuk masa depan yang cerah. – Tengku Amir Shah, pengasas Selangor Youth Community and Yayasan Raja Muda Selangor[6]
#5: Tengku Hassanal Ibrahim Alam Shah
Pemangku Raja Pahang, Tengku Hassanal Ibrahim Alam Shahadalah seorang putera raja berhati mulia. Semasa pandemik Covid-19 merebak di negara ini, beliau menyumbangkan elaun diraja baginda kepada Tabung Bantuan Pahang dan Tabung Pahang4Palestine yang dilancarkan oleh kerajaan Malaysia[7].
Tengku Hassanal Shah memberi perhatian kepada pemuliharaan alam sekitar dan menggunakan kedudukannya untuk mendorong lebih ramai rakyat Malaysia untuk mengambil berat tentang alam sekitar. Baru-baru ini, Tengku Hassanal berikrar untuk membawa harimau Malaya kembali daripada ambang kepupusan[8].
Kita memerlukan tindakan tegas dan berazam untuk menyelamatkan harimau Malaya. Oleh itu, saya, Tengku Hassanal Ibrahim Alam Shah, berikrar bahawa saya akan menjadikan tanggungjawab saya dengan serius untuk memastikan bahawa saya akan melakukan yang terbaik untuk membantu membawa harimau Malaya kembali daripada ambang kepupusan.– Tengku Hassanal Ibrahim Alam Shah, Pemangku Raja Pahang[8]
#6: Tengku Puteri Raja Tengku Puteri Iman Afzan
Mengalami cabaran kesihatan mental semasa zaman remajanya sendiri, kesedaran tentang kesihatan mental adalah sesuatu yang dekat di hati Tengku Iman Afzan Abdullah. Tengku Iman Afzan Abdullah adalah anak sulung Yang di-Pertuan Agong Al-Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah dan menjadikan misinya untuk menghapuskan stigma terhadap penyakit mental.
Baginda telah berkhidmat sebagai Pemangku Diraja Malaysia bagi Mental Illness Awareness and Support Association (MIASA) dari 2018 hingga 2020. Tengku Iman juga merupakan Pemangku Diraja National Coalition for Mental Wellbeing dan juga Youth Empowerment Foundation, sebuah organisasi yang memberi sokongan kepada remaja kurang bernasib baik.
Jika saya dapat membuat perubahan, walaupun besar atau kecil, dalam membantu menghilangkan stigma terhadap kesihatan mental atau memastikan akses yang lebih baik kepada bantuan, atau meningkatkan kesedaran akan pentingnya minda yang sihat, saya telah mencapai matlamat saya. – Tengku Puteri Raja Tengku Puteri Iman Afzan, pengasas Green Ribbon Group[7]
Tengku Iman telah dinamakan sebagai Penaung Pemangku Antarabangsa bagi Hari Kesihatan Mental Sedunia oleh Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO). Komitmen berterusan beliau untuk menjadikan perbincangan tentang kesihatan mental sebagai perkara biasa dalam masyarakat telah menghasilkan penubuhan Green Ribbon Group, sebuah perusahaan sosial yang bertujuan untuk memperjuangkan, mengumpulkan dana, dan bekerjasama untuk meningkatkan kesedaran mengenai kesihatan mental yang lebih baik di Malaysia.
#7: Tunku Azizah Aminah Maimunah Iskandariah
Raja Permaisuri Agong, Tunku Azizah Aminah Maimunah Iskandariah tjujur dalam berkongsi pengalaman kesulitan untuk mengandung selepas berkahwin dengan Yang di-Pertuan Agong, Al-Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah pada tahun 1986.
Hanya ibu-ibu dengan cabaran yang serupa sahaja yang akan tahu apa yang kami lalui, kerinduan untuk memiliki anak. Wanita lain beruntung mendapat anak secara semulajadi, tetapi kami diuji dengan cara ini, (sehingga) kami tidak pernah menyerah, dan TAFF terbentuk untuk membantu ibu-ibu (sebegini) dari segi kewangan dan sokongan berterusan. -Raja Permaisuri Agong, Tunku Azizah Aminah Maimunah Iskandariah, pengasas Tunku Azizah Fertility Foundation (TAFF) [9]
Setelah berada dalam situasi yang sama seperti pasangan yang menghadapi kesulitan dan kerinduan untuk memiliki anak, beliau menubuhkan institusi kesuburan yang diberi nama Tunku Azizah Fertility Foundation (TAFF). Pertubuhan ini bertujuan untuk menyokong dan membantu pasangan kurang berkemampuan untuk menerima rawatan Pembiakan In Vitro (IVF).
Di sisi lain, keterlibatan Raja Permaisuri telah memainkan peranan penting dalam menghidupkan semula seni Tenun Diraja Pahang yang tradisional. Apabila inisiatif Yayasan Tenun Pahang DiRaja dilancarkan pada tahun 2005, hanya 15 tukang tenun mahir yang mewujudkan kain-kain tersebut. Kini, yayasan tersebut mempunyai 167 tukang tenun, termasuk beberapa yang sebelum ini merupakan bekas banduan.
#8: Tan Sri Tunku Puteri Intan Safinaz
Puteri kepada Sultan Kedah yang ke-29, Al-Sultan Tuanku Al-Haj Abdul Halim Muadzam Shah, Tan Sri Tunku Puteri Intan Safinaz memperjuangkan penyebab bagi peningkatan negara dan alam sekitar.
Puteri Kedah ini telah berkhidmat dalam Malaysian Red Crescent Society (MRCS) / PBSMM cawangan Kedah sejak 1998 dan dilantik sebagai Pengerusi Persatuan Bulan Sabit Merah Malaysia pada tahun 2018. Baginda kini sedang menjalani penggal kedua sebagai Pengerusi Kebangsaan PBSMM. Tan Sri Tunku Puteri Intan Safinaz mencipta sejarah dengan menjadi Pengerusi wanita pertama PBSMM dalam sejarah 70 tahunnya[10].
Pada tahun 2022, Tunku Puteri telah dipilih untuk tempoh empat tahun (2022 hingga 2026) dalam lembaga pengelolaan International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies (IFRC)[10].
Tunku Puteri Intan Safinaz juga merupakan pengerusi Yayasan Sultanah Bahiyah (YSB), sebuah pertubuhan masyarakat sivil yang memberi tumpuan kepada keperluan komuniti tempatan dengan penekanan kepada kesihatan, pendidikan, dan aktiviti berasaskan belia selama 25 tahun. Baginda juga kini berkhidmat sebagai Pemangku Diraja dan penasihat bagi Langkawi UNESCO Global Geopark serta merupakan Pro-Canselor Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM) dan Universiti Pertahanan Nasional Malaysia (UPNM) [11].
#9: Keluarga Diraja Johor
Tunku Laksamana Johor Cancer Foundation ditubuhkan oleh keluarga diraja Johor selepas pemergian Tunku Abdul Jalil. Baginda mangkat akibat kanser hati pada tahun 2015. Yayasan kanser ini diwujudkan untuk meneruskan warisan putera yang penuh kasih yang melawat pesakit kanser di Pusat Onkologi dan Ward Kanser di Hospital Sultan Ismail, Johor Bahru.
Almarhum berkongsi kebimbangannya dengan bapa baginda Sultan Ibrahim Ibni Almarhum Sultan Iskandar, Sultan Johor, mengenai kos perubatan yang ditanggung oleh pesakit kanser dan keluarga mereka[12].
Yayasan ini telah menyediakan bantuan bernilai sehingga RM7 juta kepada pesakit kanser dan keluarga mereka sejak penubuhannya. Ia juga telah menyumbang kepada pembinaan tiga kemudahan untuk pesakit kanser di tiga hospital kerajaan.
Terjemahan oleh: Sharifah Zaqreeztrina Syed Zamri
Explore our sources:
- Tatler Asia. Tunku Zain ‘Al-Abidin Tuanku Muhriz. Link
- M.Hassandarvish. (2019). Articulate Tunku Zain of Negri Sembilan keeps on speaking out for a better Malaysia. Yahoo! News. Link
- M.Murugesan. (2021). Lockdowns and mental health. New Straits Times. Link
- Tatler Asia. Tengku Datin Paduka Setia Zatashah. Link
- H.N.Harun. (2019). Selangor princess Tengku Zatashah is a superhero in her own right. The Star. Link
- N.Randhawa. (2022). Cover story: HRH Tengku Amir Shah strives to nurture and support Malaysian youths. Prestige Online. Link
- T.Jayatilaka. (2021). 6 Malaysian Royals Who Are Empowering Others. Tatler Asia. Link
- H.S.Ong. (2022). Pahang Regent pledges to do his utmost to save the Malayan tiger. The Star. Link
- New Straits Times. (2022).Tunku Azizah opens up about journey into motherhood; had 16 rounds of IVF before becoming pregnant. Link
- The Star. (2022). Tunku Puteri Intan Safinaz voted in as one of IFRC’s governing board members. Link
- Impact 100. (2022). Tan Sri Tunku Puteri Intan Safinaz. Link
- Tunku Laksamana Johor Cancer Foundation. About Us. Link
