Mewujudkan masyarakat yang adil dan saksama bukanlah tanggungjawab pihak kerajaan semata-mata. Kita semua mempunyai peranan untuk mengurangkan jurang dalam masyarakat, sama ada secara langsung atau tidak. Secara ringkas, keadaan sosial bermaksud memberikan peluang yang sama kepada semua orang tanpa mengira bangsa, jantina, agama, umur, status ekonomi, lokasi, keupayaan, atau latar belakang.
Kita boleh menggunakan suara kita untuk memastikan dasar yang lebih kukuh dilaksanakan bagi mempromosikan akses, penyertaan, dan kepelbagaian yang lebih baik serta mempertahankan hak asasi manusia bagi mereka yang tidak bersuara.
Berikut adalah 10 pencapaian yang patut diraikan, di mana rakyat Malaysia telah berganding bahu dalam menangani ketidakadilan yang dihadapi oleh komuniti yang kurang bernasib baik.
#1: Membasmi Kemiskinan di Malaysia
Sebagai sebuah negara, kita telah menunjukkan kemajuan dalam mengurangkan kadar kemiskinan di Malaysia. Pada tahun 1957, kadar kemiskinan berada pada 51.2%[1].
Pada tahun 1970, kadar kemiskinan menurun kepada 49.3%[2]. Penubuhan Dasar Ekonomi Baru (DEB) pada tahun 1971, walaupun terdapat pelbagai pandangan tentang kejayaan dan kesannya, bertujuan untuk membasmi kemiskinan tanpa mengira kaum serta mempercepatkan penyusunan semula masyarakat.
Dasar ini, yang berakhir pada tahun 1990, berjaya mengurangkan kadar kemiskinan secara signifikan, dengan kadar itu menurun kepada 5.1% pada tahun 2002. Pada tahun 2016, kadar kemiskinan Malaysia turun kepada 0.4%[2].
Walau bagaimanapun, pencapaian ini perlu dinilai dengan lebih berhati-hati. Pada tahun 2019, Pelapor Khas PBB Philip Alston mencadangkan:
Kadar kemiskinan sebenar jauh lebih tinggi daripada angka rasmi yang dilaporkan, dan kerajaan perlu menilai semula kaedah mengukur kemiskinan agar kesusahan yang dialami ramai rakyat Malaysia tidak ‘dihilangkan’ hanya melalui manipulasi statistik. – Philip Alston, Pelapor Khas PBB[3]
Namun begitu, langkah ke arah kemajuan sedang dilakukan dengan matlamat kerajaan untuk membasmi kemiskinan menjelang tahun 2025.
#2: Mempercepatkan Mobiliti Sosial
Konsep mobiliti sosial merujuk kepada keupayaan seseorang individu muda untuk naik atau turun dalam tangga sosioekonomi berbanding ibu bapa mereka. Mobiliti sosial dipengaruhi oleh akses kepada peluang dan insentif tanpa mengira bangsa, agama, keturunan, lokasi geografi, dan jantina.
Indeks Mobiliti Sosial Global oleh Forum Ekonomi Dunia meletakkan Malaysia di tangga ke-43 daripada 82 negara. Malaysia mencatat prestasi baik dalam akses kepada teknologi, peluang pekerjaan, dan penjagaan kesihatan[4]. Namun, terdapat ketidaksamarataan yang diperhatikan dalam beberapa aspek seperti keadaan kerja, perlindungan sosial, dan pengagihan gaji yang adil.
Menurut dapatan Institut Penyelidikan Khazanah pada tahun 2016, mobiliti pendidikan ke atas di Malaysia adalah tinggi pada kadar 62%[6], di mana anak-anak mendapat pendidikan yang lebih baik berbanding ibu bapa mereka. Walau bagaimanapun, hanya 5% masyarakat India yang lahir daripada ibu bapa tanpa pendidikan formal berjaya mencapai pendidikan tinggi[6].
Wanita juga didapati kurang mengalami mobiliti ke atas, menunjukkan terdapat halangan tertentu berbanding lelaki[6].
#3: Peningkatan Penjagaan Kesihatan untuk Ibu Hamil
Pada tahun 1950, Malaysia mencatatkan kadar kematian ibu (MMR) yang tinggi, iaitu 540 kematian bagi setiap 100,000 kelahiran hidup[7]. Kadar kematian ibu yang tinggi merujuk kepada risiko kematian ibu semasa kehamilan atau dalam tempoh 42 hari selepas kehamilan berakhir. Penyebabnya mungkin berkaitan dengan kehamilan itu sendiri atau komplikasi daripada pengurusan penghentian kehamilan.
Pelaksanaan Program Kesihatan Ibu dan Anak (MCH) serta Kajian Sulit Kematian Ibu (CEMD) telah berjaya mengurangkan kadar kematian ibu. Program MCH memberi tumpuan kepada kawasan luar bandar yang mencatat kadar kematian tinggi dengan menyediakan kemudahan kesihatan lengkap bersama bidan terlatih[7].
Dengan akses yang lebih baik kepada penjagaan kesihatan dan kemudahan yang mencukupi, semakin ramai bayi di Malaysia dapat dilahirkan dengan selamat. Pada tahun 1990, terdapat 50 kematian bagi setiap 100,000 kelahiran hidup[7] dan angka ini menurun kepada 29 pada tahun 2017[8].
#4: Melindungi Kanak-Kanak Melalui Imunisasi
Program Imunisasi Kebangsaan yang diperkenalkan pada 1950-an bertujuan melindungi kanak-kanak daripada penyakit utama. Pada 1989, Program Imunisasi yang Diperluas (EPI) diperkenalkan, memberikan perlindungan terhadap 13 penyakit[8], seperti polio, campak, batuk kokol, dan Tuberkulosis.
Menurut data Bank Dunia 2021, lebih 90% kanak-kanak di Malaysia telah diimunisasi untuk penyakit seperti campak, difteria dan Hepatitis B.
Imunisasi yang disediakan secara percuma untuk rakyat Malaysia telah berjaya menghapuskan penyakit cacar di negara ini.
#5: Pendidikan Untuk Semua Tanpa Mengira Keupayaan
Pada awal pembentukan Malaysia, pendidikan khas hanya diberikan kepada individu dengan kecacatan fizikal. Kanak-kanak berkeperluan khas selain daripada yang mengalami masalah pendengaran dan penglihatan biasanya mendapat pendidikan di sekolah kebangsaan atau mungkin langsung tidak mempunyai akses ke sekolah.
Langkah pertama ke arah pendidikan inklusif bermula pada tahun 1988 melalui Program Pendidikan Khas Integrasi. Program ini memberi keutamaan kepada bantuan untuk kanak-kanak berkeperluan khas yang mengikuti pendidikan arus perdana[9].
Seterusnya, Kementerian Pendidikan menubuhkan Jabatan Pendidikan Khas pada tahun 1995. Langkah ini membawa kepada pengenalan tiga program berbeza yang menyediakan pendidikan khas inklusif. Sekolah pendidikan khas ditubuhkan, terutamanya untuk kanak-kanak dengan masalah penglihatan dan pendengaran, manakala sebuah sekolah untuk kanak-kanak dengan masalah pembelajaran didirikan pada tahun 2014.
Program integrasi, iaitu Program Pendidikan Khas Integrasi (SEIP), menyediakan kelas khas dalam sekolah untuk kanak-kanak kurang upaya. Pada tahun 2014, terdapat kira-kira 2,000 sekolah rendah dan menengah SEIP. Program Pendidikan Inklusif pula merupakan usaha negara untuk mengintegrasikan kanak-kanak berkeperluan khas ke dalam kelas arus perdana dengan sokongan bahan bantu mengajar dan bantuan tambahan[9].
Langkah penting lain ialah penggubalan Akta Orang Kurang Upaya pada tahun 2001, yang menyatakan bahawa “orang kurang upaya tidak boleh dikecualikan daripada sistem pendidikan umum atas dasar kecacatan.”
#6: Penyertaan Gadis dan Wanita dalam Pendidikan Tinggi
Pada tahun 1957, hanya 33% gadis yang mendaftar di sekolah menengah[10]. Pada tahun 2018, angka ini meningkat kepada 75%.
Kemajuan juga dicatatkan dalam penyertaan wanita dalam pendidikan tinggi; pada tahun 1970-an, 10,791 lelaki dan 4,596 wanita mendaftar di institusi pendidikan tinggi awam[11]. Jumlah ini terus meningkat, dengan lebih ramai wanita yang melanjutkan pelajaran ke peringkat pendidikan tinggi berbanding lelaki.
Pada tahun 2020, pendaftaran pelajar wanita di institusi awam mencatatkan 61% dengan jumlah 357,087 orang. Di institusi pendidikan tinggi swasta, wanita membentuk 53% daripada 537,434 pelajar [12].
#7: Langkah-Langkah Mempertahankan Hak Pekerja Migran
Dianggarkan bahawa pada Jun 2022, terdapat 2.1 juta pekerja asing yang bekerja dalam pelbagai sektor di Malaysia[13]. Pelbagai NGO telah mengemukakan kebimbangan mengenai pelanggaran hak pekerja yang serius terhadap pekerja migran di Malaysia melalui laporan media asing mengenai keadaan hidup mereka yang teruk dan kes penyalahgunaan.
Beberapa langkah positif telah diambil, seperti memberi manfaat kecederaan kerjaork-related kepada pekerja asing, Walau bagaimanapun, masih banyak yang perlu diperbaiki. Pada masa ini, pekerja asing hanya layak untuk Skim Kecederaan Pekerjaan (EIS), sementara pekerja tempatan dilindungi di bawah Skim Pencen Ketidakupayaan yang juga merangkumi kecederaan bukan berkaitan pekerjaan.
Selain itu, kerajaan 2023 merancang untuk memperbaharui proses pengambilan pekerja asing dengan menghapuskan penggunaan agen atau orang tengah yang sering menyebabkan penyalahgunaan dalam pengurusan pekerja migran di negara ini.
#8: Wanita Diberi Hak Mengundi
Pada awalnya, pilihan raya umum pertama Malaysia diadakan pada tahun 1955, dengan Perikatan yang diketuai oleh Perdana Menteri Tunku Abdul Rahman memenangi pilihan raya tersebut. Namun, tidak ada sebutan tentang penglibatan wanita dalam pilihan raya itu.
Wanita di Malaysia diberikan hak mengundi pada tahun 1957 selepas negara mencapai kemerdekaan dari British. Walaupun tiada perjuangan besar untuk hak ini, aktivis lebih banyak memperjuangkan pembebasan wanita, termasuk memperjuangkan akses yang lebih baik ke pendidikan tinggi[14].
Walaupun begitu, dunia politik masih didominasi oleh lelaki, meskipun ada usaha oleh aktivis-aktivis kini untuk meningkatkan jumlah wanita di parlimen.
#9: Kemunculan Kumpulan Hak Wanita
Wanita telah menggerakkan pergerakan sejak sebelum kemerdekaan. Dahulunya, ia merupakan organisasi anti-kolonial yang dibahagikan mengikut kaum. Walaupun hak seperti hak mengundi telah termaktub dalam undang-undang, perjuangan untuk hak wanita di Malaysia hanya bermula pada tahun 1980-an[15].
NGO wanita pertama bertujuan untuk menyediakan perlindungan kepada wanita yang menjadi mangsa penderaan rumah tangga serta memberikan kaunseling dan bantuan undang-undang. Pertubuhan Women’s Aid Organisation (WAO) ditubuhkan pada tahun 1982, diikuti oleh All Women’s Action Society (AWAM pada tahun 1985.
Sumber: REUTERS/Lim Huey Teng
Kedua-dua organisasi ini telah berkembang pesat dalam memperjuangkan pelbagai isu, yang membawa kepada perubahan penting dalam undang-undang Malaysia, termasuk undang-undang anti-stalking dan perundangan mengenai gangguan seksual.
Dalam beberapa tahun kebelakangan ini, pergerakan hak wanita semakin berkembang dengan penubuhan lebih banyak kumpulan seperti Sisters in Islam, PurpleLily and Women’s Centre for Change (WCC) Penang.
#10: Perjuangan Menuju Komuniti Yang Harmoni Bermula Dari Kita
Isu kesaksamaan kaum di Malaysia adalah sangat sensitif, terutamanya disebabkan oleh dasar-dasar masa lalu seperti penubuhan sekolah vernakular dan Dasar Ekonomi Baru (DEB). Ketidaksamaan kaum ini berpunca dari dasar penjajahan British yang masih mempengaruhi politik negara hingga kini.
Namun, pada tahun 1947, All-Malaya Council of Joint Action (AMCJA) telah berusaha untuk mengubah keadaan tersebut. Ini adalah perikatan politik antara pelbagai kaum pertama di Malaysia. AMCJA mengusulkan cadangan perlembagaan mereka sendiri, menekankan solidariti kuat antara komuniti dan menjanjikan kesaksamaan di negara ini[16].
Mengambil langkah lebih jauh, satu hartal atau mogok telah dianjurkan dan mendapat sokongan besar. Namun, cadangan yang dikemukakan telah diketepikan, dan kerajaan kolonial British menggunakan Pendaftar Pertubuhan untuk mengharamkan ahli-ahli AMCJA, termasuk Tun Tan Cheng Lock.
Sekiranya cadangan tersebut dipertimbangkan, ia boleh mengubah struktur Perlembagaan Persekutuan kita.
Walau bagaimanapun, keadaan tidak sepenuhnya suram. Organisasi seperti Pusat KOMAS, Architects of Diversity (AOD), Institute for Democracy and Economic Affairs (IDEAS), Projek Sama-Sama, IMAGINED Malaysia dan Kita Bukan Kami.
Organisai-organisasi ini, kini sedang menangani perpecahan kaum dan berusaha untuk mempromosikan perpaduan di kalangan belia hari ini. Inisiatif-inisiatif ini adalah langkah penting pertama untuk memastikan dasar-dasar di peringkat tertinggi akan berubah pada masa akan datang.
Namun, perpaduan kaum juga boleh dipupuk oleh setiap individu, seperti yang ditunjukkan oleh satu majlis makan malam yang dianjurkan oleh Christians for Peace and Harmony in Malaysia (CPHM) yang menyatukan 300 rakyat Malaysia daripada lebih 100 kumpulan etnik dan agama[17]. Ini adalah bukti bahawa, sebagai rakyat Malaysia, kita telah hidup bersama dalam keharmonian, dan hanya beberapa elemen yang cuba memecahbelahkan kita.
Explore our sources:
- Y.Ikemoto. (1985). “Income distribution in Malaysia: 1957–80.” The Developing Economies 23 (4):347-367.
- M.S.Mat Lazim. (2020). Evolution of migration for urban and rural. Department of Statistics Malaysia. Link
- United Nations. (2019).Malaysia vastly undercounting poverty, says UN rights expert. Link
- World Economic Forum. (2020). Global Social Mobility Index 2020: why economies benefit from fixing inequality. Link
- Khazanah Research Institute. (2016).Climbing the Ladder: Socio-economic Mobility in Malaysia. Link
- Borgen Magazine. (2015). The Decline of Maternal Mortality in Malaysia. Link
- The World Bank. (2017). Maternal mortality ratio (modeled estimate, per 100,000 live births) – Malaysia. Link
- Malaysiakini. (2022). Childhood vaccinations saw a significant drop in 2020, now doctors are pleading to return to them. Link
- The Borgen Magazine. (2021). The Evolution of Special Education in Malaysia. Link
- Borgen Project. (n.d.).10 FACTS ABOUT GIRLS’ EDUCATION IN MALAYSIA. Link
- J.L.Fernandez. (n.d.)Women and Education in Malaysia. Universiti Sains Malaysia. Link
- N.Ahmad. (2021). Celebrating the success of women in higher education. The Star. Link
- The Star. (2022). About 2.1 million foreign workers in Malaysia as at June 2022, says Statistics Dept. Link
- J. Ellis. (2022). When women got the right to vote in 50 countries. stacker.com. Link
- A.Izharuddin. (2014). Malaysian feminist activism as an effect of history. newmandala.com. Link
- R.Wang. (2019). In 1947, Malaya almost adopted a completely different Federal Constitution. Asklegal.my. Link
- M.Yusry. (2022). 100 ethnic, religious groups heed call to improve interfaith friendship, peace and harmony. The Sun Daily. Link
